اوضاع طبیعی:
آب و هوای رستاق به دلیل دوری از دریا و قرار گرفتن در نیم
کره جنوبی و نزدیکی به خط استوا گرم وخشک می باشد. میزان بارندگی در این
منطقه بسیار کم و در حدود227میلی متر در سال می باشد. باران هایی که بدلیل
گرمی هوا سریع تبخیر می شود. به گفته بزرگسالان حدود هر30/سی سال آب و هوای
این منطقه تغییر می کند در بعضی از سالها
بارش زیاد می شود حتی در بعضی سالها بارانهای 40/چهل پسینی
درفصل تابستان درروستا باریدن می گیرد پسین به معنی بعد الظهرمی باشد چهل
پسینی شبانه روز بعد الظهرباران می بارد معمولاهوا درفصل زمستان وبهاردراین
منطقه معتدل است اما تابستانها گرم وسوزان است درماههای تیر و مرداد
بادهای گرمی می ورزد که اهالی به آن تشباد (آتش باد) می گویند.
منابع آب:
به علت کمی بارش باران در روستای رستاق آب مورد استفاده
اهالی روستا اکثرا از منابع آب زیرزمینی وبرکه های که توسط خیرین درروستا
ساخته میشود میباشد برکه گودال بزرگی است که معمولا که شکل دایره ومسطتیلی
ودرازمی باشد که ازمصالحی مانند سیمان وساروج استفاده میکنند منابع آب
زیرزمینی دراین روستاچاهها ویک رشته قنات که از 365حلقه چاه تشکیل شده آب
شرب روستاازلشتانی به وسیله لوله به رستاق رسانده شده ولی بااین وجود
بیشترافراد ازآب برکه استفاده می کنند .البته در این دوسال از آب طرح محرم نیز استفاده می شود.
کشاورزی:
کشاورزی در روستا دیمی صورت می گیرد. محصولاتی همچون گندوم و جو... در
روستا دیده می شود.
دین و مذهب:
ساکنین اولیه سیبه(رستاق)گبرها بودند و دینشان زرتشتی بود پس
از اسلام و مهاجرت گبرها این روستا مسلمان هستند و پیرو مذهب امام شافعی
می باشند.
شعر و شاعری:
ذوق شاعری و اشتیاق ایرانیان به شعر زبانزد جهانیان و خاص و عام می باشد.
روستای رستاق نیز از این قاعده مستثنی نبوده.
عقاید و باورهای عامیانه:
1. اگر بلبل بر پشت بام خانه بخواند یعنی نامه یا خبر خوش از عزیزی می رسد.
2. اگر بر روی گربه آب بریزی دست شخص زگیل می زند.
3. اگر پشت سر مسافر آب بریزند به سلامت بر می گردند.
4. اگر پشت سر کسی سفال خرد کنند بر نمی گردد.
5. تعبیر خواب زن برعکس است.
6. اگر پر طاووس در میان صفی شتران بگذارند رشد میکند و بلند می شود.
7. اگر بچه با آتش بازی کند شب در رختخواب ادرار می کند.
8. بچه پدردار نباید کله گنجشک بخورد چون پدر او می میرد.
9. اسب یک طرفش حلال و یک طرفش حرام است.
10. انسان مسلمان اگرچهل روز گوشت نخورد اگر جای نیش عقرب لاشه ی آن را بگذارند شخص مصدوم علاج می شود.
عید قربان:
همه ساله روز دهم ماه ذی الحجه یعنی زمان بازگشت حاجیان از
عرفات به مکه، در سراسر کشورهای اسلامی عید گرفته می شود. مدت زمان این عید
سه/3 روز است این عید با شکوه خاصی برگزار می شود. صبح روز بعد همراه با
طلوع آفتاب مؤذن به مسجد می رود و با صدای خوش، اینگونه مردم را به نماز
عید فرا می خواند.
«الله اکبر، الله اکبر، لا اله الله، الله اکبر الله اکبر
ولله الحمد» مردان و پسران بالغ بعد از شستن بدن و پوشیدن لباس نو به سوی
مسجد می روند و همراه مؤذن شعار فوق را تکرار می کند.بعد از حدود نیم ساعت
امام جماعت می آید و مؤذن با صدای صلاة الجامعه مردم را به نماز می خواند
پس از پایان نماز و خطبه مردم در مسجد همدیگر را در آغوش می گیرند و عید را
تبریک گفته و از همدیگر حلالیت می طلبند و بعد از آن به طرف قبرستانها
رفته و آنجا به مرده ها سلام داده و فاتحه و قرآن می خوانند و بعد از آنجا
به خانه های خود و اقوام و آشنایان می روند و عید را تبریک می گویند.
از طرف دیگر زنها بعد از رفتن مردها به مسجد بچه ها را لباس
نو می پوشانند. بچه ها دسته دسته به خانه های اقوام و همسایگان می روند و
عیدی می گیرند.
عید فطر:
اول ماه شوال روز عید فطر است این عید نیز باشکوه خاصی برگزار
می شود و مردم یعد از یک ماه روزه گرفتن با دیدن هلال ماه نو فردای آن را
عید اعلام می کنند. مدت زمان این عید یک روز است و تمام ترتیباتی که در عید
قربان فراعت می شود در این عید نیز رعایت می گردد.
عزاداری برای مرده:
ایام عزاداری معمولا سه/3 روز است و معمولا در خانه بزرگترین
فرد باز مانده برگزار می شود. در این سه روز اهالی به خانه باز ماندگان می
روند و تسلیت می گویند و اندکی می نشیسند و خارج می شوند و در بعضی مجالس
قرآن خوانده می شود و به تازگی بعضی از خانواده ها مجلس مردانه در
نزدیکترین مسجد محل برگزار می کنند.اگر فرد فوت شده داری زن باشد زن او باید حدود4 ماه در خانه باشد و هیچ مردی او را نبیند که به آن (دن نشتن)می گویند.
نماز تراویح:
نماز تراویح فقط در ماه رمضان برگزار می شود و بیست رکعت است
و به اضافه سه/3 رکعت نماز وتر و جمعآ بیست وسه/23 رکعت می باشد که این
نماز به صورت دو/2 رکعتی با جماعت خوانده می شود.
تاسو و عاشورا:
با وجودی که اهل سنت احترام خاصی برای اهل بیت نهبوص امام حسن
و امام حسین تامَل اند ،در این ایام عزاداری نمی کنند. با اعتقاد آنها
ایام عزاداری سه/3روز است که آن هم بلافاصله بعد از وفات مشخص صورت می گیرد
اما در آن روزها بسیاری از مردم روزه می گیرند و خیرات می کنند.
عیدی:
بچه های کوچک صبح روزعید بعد از پوشیدن لباس نو در گروه چند
نفری به خانۀ اهالی می روند و با صدای بلند از آنها می خواهند که به ایشان
عیدی بدهند و اهالی نیز به آنها پول خرد یا تنقلاتی که از قبل آماده کرده
بودند به آنها می دهند.
زیر گهواره (زیر بهنه):
وقتی کسی صاحب اولاد می شود مقداری شیرینی و تنقلات تهیه می
کنند و بچه های محله وقتی که خبر تولد بچه به گوششان می رسد به خانه آن شخص
می روند و با صدای بلند از او می خواهند که شیرینی فرزندش را بدهند در
گذشته این شیرینی زیر گهواره نگه می داشتند و با آمدن بچه ها از زیر گهواره
بیرون می آورند و به بچه ها می دادند به این خاطر به زیرگهواره ای معروف
است .
مراسم عقد و عروسی:
در زبان محلی به چنین عروسی«داوات»می گوییم.
خواستگاری :در گذشته نه چنداپن دور پدر و مادر داماد دختری را
برای همه پیشنهاد می دادند اگر پسر هم می پسندید توسط بزرگان فامیل یا
ریش سفیدان محل از دختر مورد نظر خواستگاری می شد.
تا روز ازدواج پسر و دختر به هیچ وجه همدیگر را نمی دیدند.
اما امروزه پسر و دختر همدیگر را می پسندند و پس ازپذیرفتن خانواده از عروس
خواستگاری می کنند بعد از پذیرفتن خانواده عروس و تعیین وفت قبلی عروس و
داماد با عهده ای از افراد فامیل در دفتر ثبت ازدواج حضوری یا قید و قاعد
خطبۀعقد را می خواند و بعد از خطبۀ عقد افراد حاضر به داماد تبریک می گونید
و در خانۀ داماد با افراد فامیل و دوستان نزدیک به صرف میوه و شربت دعوت
می شوند. بعد داماد وارد فضای خانه می شود و زنها نقل و بادام سبز و سکه و
اسکناس بر سر داماد می ریزند و داماد مجددا به مجلس مردانه برمی گردد. زنان
فامیل و دوست و همسایه که در خانۀ داماد جمع هستند، آن شب به جشن و سرور
می پردازند فرادای آن شب داماد طی و اسمی به خانۀ عروس می رود و در مادر زن
می گیرد و مقداری پول در دستان مادر زن می گذارد که به آن «دستگیران» می
گویند بعد از آن داماد مجاز است که هر وقت خواست به خانۀ عروس برود .
حلقه دستکنان :
این رسم جدید است خانواده عروس و داماد توافق می کنند و شبی
معین می کنند که داماد به همراه خانواده و بستگان به خانه عروس بروند و
حلقه ازدواج با مقداری طلا و جواهر به عروس بپوشانند این رسم کلا زنانه است
و داماد در حضور زنها حلقه ازدواج را به دست عروس می کند و بعد شیرینی صرف
می شود این مراسم تا نیمه شب برقرار می شود.
حنا بندان :
مراسم حنابندان یک شب قبل از عروسی است و در این شب دست و پای
عروس با حنا نقش و نگار می کنند در اثنای حنابندی زنان دف و دایره می زنند
و می رقصند و آواز مخصوص آن شب می خوانند.
عروسی:
مخارج عروسی کلا بر عهدۀ داماد است در گذشته عروسی سه روز و
سه شب بود و در آن سه روز تمامی اهالی به صرف نهار و شام دعوت میشدند.
امروره نیز بعضی ها این مراسم را انجام می دهند. شب اول عروسی به شب«دزدی» و
شب دوم«فاشتی» معروف است در شب اول به عروس لباس سبز می پوشانند و در
حیاطی بزرگ زیر دیوار مفروش و چراغانی می کنند و برای عروس وداماد مبل و
صندلی می گذارند . در شب اول عروس تزئین کامل می نشیند و زنان و دختران در
جلو او نشسته و بعضی دایره می زنند و آواز می خوانند و می رقصند در گذشته
در شب دزدی چهره ی عروس را با پارچه نازک یا تور می پوشانیدن تا کسی چهره
او را نبینند و به همین دلیل این شب به شب دوزدی معروف گشت فردای آن روز
هنگام عصر، داماد را به وسط حیاط می نشانند و سلمانی می آید و سر داماد را
در حضور مردان و جوانان اصلاح می کند و زنها از روی پشت بام خانه بعد از
اصلاح شیرینی و سکه می ریختند این مراسم را سرتراشی می گویند هنگام سرتراشی
معمولا چند نفر بزرگتر مدایحی در وصف پیامبر و خلفا می خوانند و دیگران
جواب می دهند.
صلوات در مراسم سرتراشی:
زنده دلان خوش ببرید نام محمد صلوات
دل و جان تازه کند آنکه برد نام محمد صلوات
غنچه رنگین پر از نور محمد صلوات
بر شاه قبه عقیق حضرت عقیق صلوات
بر شاه قبه گهر حضرت عمر صلوات
بر شاه قبه مرجان حضرت عثمان صلوات
بر شاه قبه گلی حضرت علی صلوات
بر شاه قبه طلا حضرت رضا صلوات
در نیمه های شب دوم یا شب ناشی در وسط جمع به داماد معمولا کت
وشلوار می پوشانند و او را عطرآگین می کنند در اثنای لباس پوشاندن مانند
مراسم سرتراشی افراد صلوات می فرستند و سرانجام تمام افرادی که در خانه ی
داماد جمع اند همراه با ساز و آواز داماد را تا خانه ی عروس بدرقه می کنند
گروهی از زنان که دف و دایره می زنند معمولا جلوتر هستند و زودتر خود را به
خانه ی عروس می رسانند و مردان کمی دیرتر حرکت می کنند گروه زنان وارد
خانه عروس می شوند و گروه مردان در جلو خانه متوقف می شوند یکی از بزرگان
فامیل ترجیا پدر داماد دست داماد را می گیرد و او را به درون خانه عروس می
برد ودرکنارعروس می نشاند و سرشان سه بارآرام به هم می زنند وخود به میان
مردان جلو درخانه بازمی گردد تا اینجا عروسی برای مردان تمام شده وآنها به
خانه های خود بازمی گردند.
اما مراسمی برای مردها وجود دارد که آن را در شبهای عروسی به پا می کنند و به رقص وپای کوبی می پردازند.
مردان و جوانان با در دست داشتن دو تکه پارچه می رقصند همراه
با لوتی يا ساز زن و يا خواننده که به دستمالی يا پا بلندی معروف است کلا
مراسم خيلی شاديست که حال و هوای خاصی دارد.
قبلا در شبهای عروسی مراسمی به نام دار بازی نیز اجرا می شد.
داماد مدت زمان کوتاهی درحضورجمع زنان درکنارعروس می شیند وسپس دست عروس می گیرد ووارد حجله می شوند.
آثارتاریخی:
قنات:قنات رستاق که از سیصدوشصت وشش/366حلقه چاه بصورب
زنجیره وار در زیر زمین به وسیلۀ نهر به هم وصل می باشد.
آسیاب دومن:
در گذشته که مردم آرد کافی در اختیار نداشتند جو و گندم می
کاشتند و آن را برای آرد کردن از اقسا نقاط منطقه به آسیاب می آورند بعضی
مواقع ترافیک بارها به اندازاۀ بود که یکی دو هفته طول می کشید تا نوبت به
آنها برسد آسیاب دومن از نوع آسیاب آبی می باشد که در کنار رودخانه بنا شده
است و آب را به درون کانالی هدایت می شد که پره های آسیاب در آن قرار داشت
و فشار آب باعث چرخش پره ها و متعاقب آن چرخش سنگهای آسیاب می شد .از نقاط
دیدنی آسیاب دومن وجود چندین آبشار می باشد که صفای خاصی به آسیاب بخشیده
است.
ده کهنه:
ساکنان اولیه رستاق ده
کهنه مستقر بودند بعد از قحطی ده کهنه را رها
کرده آثار به جا مانده از خانه های
قدیمی ، سنگ قبرها ، چاه ها، گواه این مدعاست.
اگه در این مطلب مشکلی دیدی در قسمت نظرات بگید
در ضمن منآداب و رسومرو ننوشتم اگر کسی چیزی به ذهنش میرسه از طریق نظرات برای ما ارسال کنه ممنون میشم
رستاق